Sách lược tự sự màn “Tế đền Thái Bá”: Thánh nhân bôn tẩu, sĩ nhân giạt rìa (Một cách tiếp cận chủ đề tiểu thuyết Nho Lâm Ngoại Sử)

Abstract

Tóm tắt: Màn “Tế đền Thái Bá” được tác giả Nho Lâm Ngoại Sử bố trí ở trung tâm tác phẩm. Bình luận xưa nay của các nhà nghiên cứu phê bình về màn “Tế đền Thái Bá” một mặt khẳng định tinh thần chung của các nhân vật “chính diện” “lí tưởng”, mặt khác tỏ ý tiếc cho bút pháp trần thuật thiếu đi một sự sinh động, không dẫn dắt trần thuật đi tới “cao trào” và kích thích được hứng thú người đọc. Thế nhưng theo chúng tôi màn “Tế đền Thái Bá” này biểu hiện một sách lược tự sự độc đáo. Sách lược tự sự đó nhằm biểu đạt những ý vị tư tưởng chủ đề hết sức sâu sắc. Nó là kết quả của một ý thức phản tư của nhà văn đối với cả một truyền thống đọc hiểu quen thuộc. Nó dường như cũng là một sự giễu nhại thể loại và mỉa mai ngầm về mặt tư tưởng đối với tự sự sử truyện truyền thống. Cắt nghĩa được sách lược tự sự mới đó sẽ giúp ta lật lại các định kiến và kết luận khuôn sáo tồn tại dai dẳng trong lịch sử phê bình nghiên cứu tiểu thuyết này.