KHAI THÁC GỖ TRÁI PHÉP: HIỆN TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC ĐỀ XUẤT NHẰM ĐÁP ỨNG YÊU CẦU CỦA TIẾN TRÌNH VPA-FLEGT

Abstract

Việt Nam đang trong tiến trình đàm phán Hiệp định thương mại tự nguyện (VPA) về Thực thi Lâm Luật, Quản Trị rừng và Thương mại lâm sản (FLEGT) với liên minh châu Âu. Lợi ích khi ký kết hiệp định là sản phẩm gỗ của Việt Nam được xuất khẩu vào thị trường này và đem lại lợi nhuận cao hơn cho hoạt động sản xuất lâm nghiệp và người dân địa phương. Tuy nhiên, khai thác gỗ trái phép và sản phẩm gỗ bất hợp pháp là rào cản cho Việt Nam khi đàm phán hiệp định VPA này. Nghiên cứu này nhằm đánh giá hiện trạng khai thác gỗ trái phép, tìm hiểu các nguyên nhân, lỗ hổng tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khai thác gỗ trái phép, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hạn chế khai thác gỗ trái phép và đáp ứng yêu cầu của tiến trình VPA-FLEGT. Nghiên cứu sử dụng các phương pháp nghiên cứu bàn giấy, phỏng vấn chuyên gia và người hiểu biết, phỏng vấn hộ kết hợp quan sát hiện trường, thảo luận nhóm nòng cốt và thảo luận và tham vấn với các bên liên quan về kết quả nghiên cứu. Nghiên cứu đã chỉ ra được hiện trang khai thác gỗ trái phép ở khu vực nghiên cứu, lý giải các nguyên nhân trong hoạt động quản lý cũng như các nguyên nhân khách quan, chủ quan từ phía góc độ người dân địa phương. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp cải thiện hệ thống quản lý khai thác và nâng cao vai trò, năng lực của hộ gia đình, cộng đồng trong quản lý và bảo vệ tài nguyên rừng.