QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VEN BIỂN DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG VÀ NHỮNG BẤT HỢP LÝ Ở ĐẦM PHÁ TỈNH THỪA THIÊN HUẾ: TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU XÃ PHÚ AN, HUYỆN PHÚ VANG

Abstract

Bài báo này nghiên cứu nỗ lực của các cấp chính quyền địa phương trong việc thực hiện quản lý nguồn tài nguyên ven biển dựa vào cộng đồng, trường hợp ở đầm phá Tam Giang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Kết quả nghiên cứu cho thấy đã có sự thay đổi sâu sắc trong việc sử dụng và quản lý tài nguyên đầm phá. Trước đây, mặt nước đầm phá được xem như là nơi đánh bắt chung của cả cộng đồng ven phá. Sau khi có qui hoạch mặt nước cho nuôi trồng thủy sản, chính quyền địa phương đã hợp pháp hóa quyền sử dụng mặt nước cho các nhóm hộ gia đình đánh bắt cố định và nhóm nông nghiệp-ngư nghiệp. Song song với việc hợp pháp quyền sử dụng mặt nước, với sự hỗ trợ của các dự án, chính quyền địa phương đã thành lập các chi hội nghề cá và tổ tự quản để giao quyền sử dụng cho cộng đồng. Tuy nhiên, hoạt động của các chi hội và tổ tự quản này không hiệu quả. Quyền hạn và quyền lợi của người sử dụng tài nguyên không được qui định rõ ràng mà chỉ là sự ràng buộc trách nhiệm và nghĩa vụ đối với phần diện tích đầm phá mà họ đang sử dụng. Một số quyết định đã ban hành chưa được thực thi đầy đủ và hợp lý. Điều này đang là một thách thức rất lớn đối với việc quản lý bền vững nguồn tài nguyên đầm phá cũng như cải thiện sinh kế cho cộng đồng dân cư ven biển.