Tóm tắt
Distichochlamys citrea là loại dược liệu đặc hữu của Việt Nam và có tác dụng quý trong điều trị nhiều loại bệnh. Các mẫu gừng đen thu thập từ Vườn Quốc gia Bạch Mã có sự khác biệt về màu sắc và dạng thân, lá, nên việc xác định chính xác loài dựa vào hai đặc điểm này là cần thiết để thu đúng loài D. citrea. Chúng tôi đã xác định đặc điểm hình thái và phân tử của các mẫu gừng đen và đánh giá ảnh hưởng của các nhân tố đến nhân giống cây D. citrea bằng phương pháp giâm hom. Với chỉ thị ITS, chúng tôi nhận thấy các mẫu gừng này thuộc loài Distichochlamys citrea. Củ có khối lượng 2 g là thích hợp cho giâm hom. Việc sử dụng Trichoderma (0,2 kg/kg hom củ) cho xử lý hom củ và giâm trên giá thể gồm xơ dừa, cát, đất sạch, phân giun quế và trấu hun (tỷ lệ 1:1:1:1:1) có ảnh hưởng tốt nhất đến sinh trưởng của cây gừng đen. Dung dịch tưới IBA 100 ppm là phù hợp cho sinh trưởng và tạo rễ của các cây giâm hom. Sau chín tháng giâm củ, chúng tôi đạt được kết quả sau: 3,2 chồi/hom, 9,6 rễ/hom, rễ dài 21,29 cm, cây cao 25,75 cm và 3,58 lá/cây.
Tài liệu tham khảo
- Newman, M. F. (1995), Distichochlamys, a new genus from Vietnam, Edinburgh Journal of Botany, 52(1), 65–69.
- Larsen, K. and Newman, M. F. (2001), A new species of Distichochlamys from Vietnam and some observations on generic limits in Hedychieae (Zingiberaceae), Natural History Bulletin of the Siam Society, 49, 77–80.
- Kredics, L. et al. (2003), Influence of environmental parameters on Trichoderma strains with biocontrol potential, Food Technology and Biotechnology, 41(1), 37–42.
- Nguyen, Q. B. and Leong-Škorničková, J. (2012), Distichochlamys benenica (Zingiberaceae), a new species from Vietnam, Gardens’ Bulletin Singapore, 64, 195–200.
- Phạm Việt Tý, Hồ Việt Đức, Lê Quyết Tháng (2015), Nghiên cứu thành phần hóa học của Tinh dầu thân rễ thân rễ gừng đen (Distichochlamys citrea) tại một số tỉnh miền Trung Việt Nam, Tạp chí Khoa học Trường Đại học An Giang, 8(4), 60–65.
- Denyer, C. V. et al. (1994), Isolation of antirhinoviral sesquiterpenes from ginger (Zingiber officinale), Journal of natural products, 57(5), 658–662.
- Konovalova, O., Gergel, E. and Herhel, V. (2013), GC-MS Analysis of bioactive components of Shepherdia argentea (Pursh.) Nutt. from Ukrainian Flora, The Pharma Innovation, 2 (6, Part A), 7.
- Moteki, H. et al. (2002), Specific induction of apoptosis by 1, 8-cineole in two human leukemia cell lines, but not a in human stomach cancer cell line, Oncology reports, 9(4), 757–760.
- Tran Van Chen et al. (2022), Morphological and molecular characterization of Distichochlamys citrea M. F. Newman in Bach Ma National Park, Thua Thien Hue Province, Vietnam, BIODIVERSITAS, 23(4), 2066–2079.
- Phạm Hoàng Hộ (2000), Cây Cỏ Việt Nam III Họ Gừng – Zingiberaceae, Nxb. Trẻ, TP. HCM.
- Nguyễn Quốc Bình (2017), Thực vật chí Việt Nam Họ Gừng - Zingiberaceae, Nxb. Khoa học Tự nhiên và Công nghệ, Hà Nội.
- Doyle, J. J. and Doyle, J. L. (1987), A rapid DNA isolation procedure for small quantities of fresh leaf tissue, Journal of Plant Chemistry, Plant Biochemistry and Molecular Biology, 19, 11–15.
- Khanuja, S. P., Shasany, A. K., Darokar, M. P. and Kumar, S. (1999), Rapid isolation of DNA from dry and fresh samples of plants producing large amounts of secondary metabolites and essential oils, Plant molecular biology Reporter, 17(1), 74.
- Trần Thị Thu Hà, Lê Văn Chánh, Nguyễn Quang Cơ và Nguyễn Thị Huệ (2016), Nghiên cứu ảnh hưởng của chế phẩm sinh học Pseudomonas putida đến sinh trưởng và tỷ lệ sống của cây hồ tiêu giâm hom tại Pleiku, Gia Lai, Bảo vệ thực vật, 5, 12–17.
- Mai Thị Thúy, Ninh Thị Phíp (2013), Ảnh hưởng của giá thể và khối lượng củ giống đến sinh trưởng và năng suất của gừng trồng bao tại Gia Lâm, Hà Nội, Tạp chí Khoa học và Phát triển, Trường Đại Học Nông Lâm, Đại Học Huế, 11(4), 482–491.
- Trần Thị Thu Hà, Võ Hoàng Thu Trinh, Trương Thị Bích Phượng (2021), Nghiên cứu ảnh hưởng của chế phẩm Trichoderma - Streptomyces trong xử lý củ gừng giống đến sinh trưởng phát triên, năng suất và chất lượng củ, Hội thảo Quốc gia Bệnh hại thực vật Việt Nam lần thứ 20, 337–344.
- Mohamad, Y. S. et al. (2015), Effects of organic substrates on growth and yield of ginger cultivated using soilless culture, Malaysian Applied Biology, 44(3), 63–68.
- Hoàng Minh Tấn, Nguyễn Quang Thạch (1993), Chất điều hòa sinh trưởng đối với cây trồng, Nxb. Nông Nghiệp, 11–17.