THỰC TRẠNG BẠO HÀNH PHỤ NỮ DO CHỒNG TRONG THỜI KỲ MANG THAI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TẠI THÀNH PHỐ HUẾ
Tập 134 Số 6A (2025), Khoa học Xã hội và Nhân văn
Tập 134 Số 6A (2025)

THỰC TRẠNG BẠO HÀNH PHỤ NỮ DO CHỒNG TRONG THỜI KỲ MANG THAI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TẠI THÀNH PHỐ HUẾ

Khoa học Xã hội và Nhân văn
https://doi.org/10.26459/hueunijssh.v134i6A.7456
Đã xuất bản 2025-01-20
  • Võ Nữ Hồng Đức+−
  • Trần Đại Tri Hãn
  • Nguyễn Hoàng Thuỳ Linh
  • Lương Thanh Bảo Yến
  • Đặng Thị Thanh Nhã
  • Vũ Thị Cúc
  • Phan Thị Mơ
  • Võ Văn Thắng
Võ Nữ Hồng Đức
Hue University of Medicine and Pharmacy
Trần Đại Tri Hãn
Nguyễn Hoàng Thuỳ Linh
Lương Thanh Bảo Yến
Đặng Thị Thanh Nhã
Vũ Thị Cúc
Phan Thị Mơ
Võ Văn Thắng

Từ khóa

Key words: Prenatal intimate partner violence (p-IPV); Adverse childhood experiences (ACEs); Antenatal depression. Từ khóa: Bạo hành do chồng ở PNMT; trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu; trầm cảm trước sinh.

Tóm tắt

Bạo hành phụ nữ do chồng đang là vấn đề sức khỏe cộng đồng ngày càng tăng. Bạo hành phụ nữ do chồng khi mang thai (p-IPV) không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của phụ nữ, mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ của trẻ sơ sinh và sự phát triển sau này của trẻ. Tiến hành nghiên cứu để xác định tỷ lệ p-IPV và một số yếu tố liên quan ở phụ nữ trong thời kỳ mang thai tại thành phố Huế và đánh giá tác động của p-IPV đến trầm cảm trước sinh ở đối tượng nghiên cứu. Thiết kế nghiên cứu mô tả cắt ngang, ở giai đoạn 1 của một nghiên cứu thuần tập từ lúc sinh, trên 300 đối tượng phụ nữ mang thai có hộ khẩu thường trú ở thành phố Huế. Sàng lọc bạo hành do chồng ở phụ nữ thời kỳ mang thai bằng thang đo xung đột hiệu chỉnh CTS-2. Kết quả: tỷ lệ bạo hành do chồng ở phụ nữ mang thai là 17,3%; bạo hành tinh thần chiếm 14,0%; bạo hành tình dục 7,0% và bạo hành thể xác 2,3%. Các yếu tố liên quan đến tỷ lệ p-IPV bạo hành do chồng: trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu, nhận thức về sự hỗ trợ xã hội từ bạn bè, mối quan hệ với hàng xóm. Trầm cảm trước sinh là 17,3% và bạo hành làm tăng tỷ lệ trầm cảm ở phụ nữ mang thai gấp 6,1 lần. Cần đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ tinh thần cho các phụ nữ mang thai. Thực hiện các nghiên cứu sâu hơn để theo dõi và đánh giá mối liên quan giữa sức khoẻ tâm thần với thực trạng bạo hành phụ nữ mang thai.  

 

https://doi.org/10.26459/hueunijssh.v134i6A.7456

Tài liệu tham khảo

  1. C. Martinez-Torteya, G. A. Bogat, A. A. Levendosky, and A. von Eye, "The influence of prenatal intimate partner violence exposure on hypothalamic-pituitary-adrenal axis reactivity and childhood internalizing and externalizing symptoms," Dev Psychopathol, vol. 28, pp. 55-72, Feb 2016.
  2. L. James, D. Brody, and Z. Hamilton, "Risk factors for domestic violence during pregnancy: a meta-analytic review," Violence Vict, vol. 28, pp. 359-80, 2013.
  3. H. P. Do, B. X. Tran, C. T. Nguyen, T. V. Vo, P. R. A. Baker, and M. P. Dunne, "Inter-partner violence during pregnancy, maternal mental health and birth outcomes in Vietnam: A systematic review," Children and Youth Services Review, vol. 96, pp. 255-265, 2019.
  4. J. Chai, G. Fink, S. Kaaya, G. Danaei, W. Fawzi, M. Ezzati, et al., "Association between intimate partner violence and poor child growth: results from 42 demographic and health surveys," Bull World Health Organ, vol. 94, pp. 331-9, May 1 2016.
  5. G. Lobato, M. E. Reichenheim, C. L. Moraes, F. M. Peixoto-Filho, and L. S. Migowski, "Psychologic intimate partner violence and the risk of intrauterine growth restriction in Rio de Janeiro," Int J Gynaecol Obstet, vol. 143, pp. 77-83, Oct 2018.
  6. H. G. Dahlen, A. M. Munoz, V. Schmied, and C. Thornton, "The relationship between intimate partner violence reported at the first antenatal booking visit and obstetric and perinatal outcomes in an ethnically diverse group of Australian pregnant women: a population-based study over 10 years," BMJ Open, vol. 8, p. e019566, 2018.
  7. B. Y. Luong-Thanh, L. H. Nguyen, L. Murray, M. Eisner, S. Valdebenito, T. D. Hoang, et al., "Depression and its associated factors among pregnant women in central Vietnam," Health Psychol Open, vol. 8, p. 2055102920988445, Jan-Jun 2021.
  8. A. B. Ludermir, G. Lewis, S. A. Valongueiro, T. V. de Araújo, and R. Araya, "Violence against women by their intimate partner during pregnancy and postnatal depression: a prospective cohort study," Lancet, vol. 376, pp. 903-10, Sep 11 2010.
  9. T. Tho Nhi, N. T. T. Hanh, N. D. Hinh, N. V. Toan, T. Gammeltoft, V. Rasch, et al., "Intimate Partner Violence among Pregnant Women and Postpartum Depression in Vietnam: A Longitudinal Study," Biomed Res Int, vol. 2019, p. 4717485, 2019.
  10. T. Phạm Thị, "Thực trạng bạo lực bạn tình và một số yếu tố liên quan ở phụ nữ phá thai tại Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội năm 2018," ĐH Y Hà Nội, 2019.
  11. T. M. Vo, V. T. Tran, T. N. Cuu, T. T. Do, and T. M. Le, "Domestic violence and its association with pre-term or low birthweight delivery in Vietnam," Int J Womens Health, vol. 11, pp. 501-510, 2019.
  12. N. Thị Thu Trang, T. Đình Trung, and V. Văn Thắng, "Các yếu tố liên quan đến thực trạng bạo hành khi mang thai ở phụ nữ đã kết hôn: Một nghiên cứu mô tả cắt ngang tại huyện Phú Ninh, tỉnh Quảng Nam," Tạp chí Y học Việt Nam, vol. 501, 07/21 2021.
  13. P. Nguyễn Lam Phương, N. Thị Hồng Uyên, and T. Đình Trung, "Tỷ lệ bạo hành gia đình và các loại bạo hành khi mang thai ở phụ nữ đã kết hôn tại Thành phố Đà Nẵng: Một nghiên cứu mô tả cắt ngang," Tạp chí Y học Việt Nam, vol. 516, 07/31 2022.
  14. B. Zheng, X. Zhu, Z. Hu, W. Zhou, Y. Yu, S. Yin, et al., "The prevalence of domestic violence and its association with family factors: a cross-sectional study among pregnant women in urban communities of Hengyang City, China," BMC Public Health, vol. 20, p. 620, May 5 2020.
  15. S. Lee and E. Lee, "Predictors of intimate partner violence among pregnant women," Int J Gynaecol Obstet, vol. 140, pp. 159-163, Feb 2018.
  16. S. Doi, T. Fujiwara, and A. Isumi, "Development of the Intimate Partner Violence During Pregnancy Instrument (IPVPI)," Front Public Health, vol. 7, p. 43, 2019.
  17. H. Khaironisak, S. Zaridah, F. G. Hasanain, and M. I. Zaleha, "Prevalence, risk factors, and complications of violence against pregnant women in a hospital in Peninsular Malaysia," Women Health, vol. 57, pp. 919-941, Sep 2017.
  18. I. O. Owaka, M. K. Nyanchoka, and H. E. Atieli, "Intimate partner violence in pregnancy among antenatal attendees at health facilities in West Pokot county, Kenya," Pan Afr Med J, vol. 28, p. 229, 2017.
  19. F. S. J. Almeida, E. C. Coutinho, J. C. Duarte, C. M. B. Chaves, P. A. B. Nelas, O. P. Amaral, et al., "Domestic violence in pregnancy: prevalence and characteristics of the pregnant woman," J Clin Nurs, vol. 26, pp. 2417-2425, Aug 2017.
  20. Sở Y tế tỉnh Thừa Thiên Huế, "Kế hoạch “Thực hiện công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ: Truyền thông về bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2023 trên địa bản tỉnh Thừa Thiên Huế”," ed, 2023.
  21. Uỷ ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế, "Kế hoạch “Truyền thông về bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới 2023 trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế”," ed, 2023.
  22. Bộ Văn hoá thể thao và du lịch, "Kết quả 14 năm thi hành Luật Phòng, chống bạo lực gia đình," ed, 2022.
  23. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, "Kết quả điều tra quốc gia về Bạo lực đối với phụ nữ Việt Nam năm 2019," ed, 2019.
  24. A. Gibbs, K. Dunkle, and R. Jewkes, "Emotional and economic intimate partner violence as key drivers of depression and suicidal ideation: A cross-sectional study among young women in informal settlements in South Africa," PLoS One, vol. 13, p. e0194885, 2018.
  25. C. Thurston, A. L. Murray, H. Franchino-Olsen, and F. Meinck, "Prospective longitudinal associations between adverse childhood experiences and adult mental health outcomes: a protocol for a systematic review and meta-analysis," Syst Rev, vol. 12, p. 181, Sep 30 2023.
  26. H. T. N. Nguyen, V.T; Nguyen, Dang Vung; Nguyen, Dung Huu; Nguyen, Thi Thuy Hanh; Gammeltoft, Tine; Meyrowitsch, Dan Wolf; Rasch, Vibeke, "The Association between Intimate Partner Violence during Pregnancy and Maternal Health in Dong Anh District, Hanoi," Vietnam Journal of Medicine and Pharmacy, vol. 13, pp. 71-79, 2017.
  27. R. A. Richardson, S. C. Haight, A. Hagaman, S. Sikander, J. Maselko, and L. M. Bates, "Social support and intimate partner violence in rural Pakistan: A longitudinal investigation of the bi-directional relationship," SSM Popul Health, vol. 19, p. 101173, Sep 2022.
  28. M. J. Islam, P. Mazerolle, L. Broidy, and K. Baird, "Exploring the Prevalence and Correlates Associated With Intimate Partner Violence During Pregnancy in Bangladesh," J Interpers Violence, vol. 36, pp. 663-690, Jan 2021.
  29. O. O. Omowumi and I. F. Olufunmilayo, "Perceived social support and the experience of intimate partner violence among married and cohabiting young women in urban slums, Ibadan, Nigeria: a descriptive study," BMJ Public Health, vol. 2, p. e000425, 2024.
  30. E. M. Wright, "The Relationship Between Social Support and Intimate Partner Violence in Neighborhood Context," Crime & Delinquency, vol. 61, pp. 1333-1359, 2015.
  31. A. Fekadu Dadi, E. R. Miller, and L. Mwanri, "Antenatal depression and its association with adverse birth outcomes in low and middle-income countries: A systematic review and meta-analysis," PLoS One, vol. 15, p. e0227323, 2020.
  32. H. I. Okagbue, P. I. Adamu, S. A. Bishop, P. E. Oguntunde, A. A. Opanuga, and E. M. Akhmetshin, "Systematic Review of Prevalence of Antepartum Depression during the Trimesters of Pregnancy," Open Access Maced J Med Sci, vol. 7, pp. 1555-1560, May 15 2019.
  33. F. Chang, X. Fan, Y. Zhang, B. Tang, and X. Jia, "Prevalence of depressive symptoms and correlated factors among pregnant women during their second and third trimesters in northwest rural China: a cross-sectional study," BMC Pregnancy Childbirth, vol. 22, p. 38, Jan 16 2022.
  34. M. d. O. P. Lima, M. A. Tsunechiro, I. C. Bonadio, and M. Murata, "Depressive symptoms in pregnancy and associated factors: longitudinal study," Acta Paulista de Enfermagem, vol. 30, pp. 39-46, 2017.
  35. P. Thị Thu Phương, Đ. Thị Minh Trang, and T. Thanh Trúc, "Trầm cảm, lo âu và các yếu tố liên quan ở phụ nữ mang thai tại thành phố Hồ Chí Minh," Tạp Chí Y học thành phố Hồ Chí Minh, vol. 24, p. 9, 2020.
  36. T. Thị Trúc Phương and T. Mai Xuân Hồng, "Khảo sát tỉ lệ trầm cảm và các yếu tố liên quan trên phụ nữ mang thai ở 3 tháng cuối thai kỳ tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương," Tạp chí Y học Việt Nam, vol. 504, 08/21 2021.
  37. T. N. Trần, T. T. H. Nguyễn, V. T. Ngô, and Đ. H. Nguyễn, "Trầm cảm ở phụ nữ mang thai và một số yếu tố liên quan tại huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội," Tạp chí Phụ sản, vol. 14, pp. 62 - 67, 05/01 2016.
  38. S. A. Hong and D. Buntup, "Maternal Depression during Pregnancy and Postpartum Period among the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) Countries: A Scoping Review," Int J Environ Res Public Health, vol. 20, Mar 12 2023.
  39. H. Yu, X. Jiang, W. Bao, G. Xu, R. Yang, and M. Shen, "Association of intimate partner violence during pregnancy, prenatal depression, and adverse birth outcomes in Wuhan, China," BMC Pregnancy Childbirth, vol. 18, p. 469, Dec 3 2018.
  40. T. Da Thi Tran, L. Murray, and T. Van Vo, "Intimate partner violence during pregnancy and maternal and child health outcomes: a scoping review of the literature from low-and-middle income countries from 2016 - 2021," BMC Pregnancy Childbirth, vol. 22, p. 315, Apr 13 2022.
  41. S. Ayele, M. Alemayehu, E. Fikadu, and G. E. Tarekegn, "Prevalence and Associated Factors of Depression among Pregnant Mothers Who Had Intimate Partner Violence during Pregnancy Attending Antenatal Care at Gondar University Hospital Northwest Ethiopia in 2020," Biomed Res Int, vol. 2021, p. 9965289, 2021.
  42. T. C. Melby, N. B. Sørensen, L. Henriksen, M. Lukasse, and E. M. E. Flaathen, "Antenatal depression and the association of intimate partner violence among a culturally diverse population in southeastern Norway: A cross-sectional study," Eur J Midwifery, vol. 6, p. 44, 2022.
  43. M. A. San Martin Porter, S. Kisely, K. S. Betts, and R. Alati, "The effect of antenatal screening for depression on neonatal birthweight and gestation," Women Birth, vol. 34, pp. 389-395, Jul 2021.